W Mount&Blade gracz wciela się w podróżnika przybywającego do krainy zwanej Calradią. W przeciwieństwie do większości gier cRPG nie jest to kraina fantasy, lecz typowo średniowieczny świat pełen zamków, rycerzy i kupców. Oryginalny jest też system tworzenia postaci, gdzie na początku odpowiadamy na serię pytań dotyczących przeszłości naszego bohatera, aby dopiero potem przejść do typowego ekranu przydzielania statystyk i atrybutów. Początkowo podróżujemy samotni, ale szybko możemy zatrudnić najemników, bohaterów NPC czy wyszkolić wieśniaków, zwiększając siłę oddziału.

Mount&Blade łączy w sobie elementy gier wielu gatunków. Rozgrywka toczy się w dwóch trybach, podobnych nieco do tych z serii Total War:

    * mapy strategicznej, po której poruszamy się naszą drużyną, tylko podczas naszego ruchu gra się toczy, w dowolnym momencie możemy zatrzymać akcję gry, tutaj też zarządzamy drużyną, bohaterem, ekwipunkiem oraz odwiedzamy różne lokacje,
    * oraz w trybie akcji, który aktywuje się po wejściu do miasta, przy udziale w turnieju i przy walce. Kontrolujemy wtedy naszego bohatera z widoku pierwszej lub trzeciej osoby, a naszą drużyną steruje komputer, choć sami też możemy wydawać im różne polecenia. Walki są realistyczne i klimatyczne, a przy tym gra może się poszczycić dopracowanymi walkami konno, co jest rzadkością w grach cRPG.

Gra oferuje całkowitą swobodę działań, możemy walczyć na własną rękę lub przyłączyć się do jednej z pięciu frakcji, zostać wasalem jego władcy i dostać pierwsze lenno. Przy kampaniach wojennych można dostać własny zamek, a nawet miasto, wymagane są jednak do tego zasługi dla kraju oraz odpowiednio silna armia. Można też spróbować pomóc jednemu z kandydatów na tron, poprowadzić rebelię i stworzyć całkiem nowe państwo.

Grę charakteryzuje prosta możliwość tworzenia modyfikacji, pozwalających układanie scenariuszy, dodawanie nowych jednostek, czy też broni.